01. Flesz Nikona - dwa oddzielne systemy pomiaru światła

 

Uwaga: TTL znaczy to samo, co iTTL.

Spójrz na powyższe zdjęcia. Pierwsze wygląda jakby fotografowano w jaskini. Tło jest czarne. Drugie ma zauważalne detale w tle. Postaram się opisać jak ustawiać ekspozycję, aby swobodnie ustawiać pomiędzy tymi dwoma ekstremami.

Fotografia z fleszem jest tematem złożonym, trzeba go dobrze zrozumieć. Jest również wdzięcznym tematem i prowadzi do uzyskiwania lepszych zdjęć.

Pierwsze, z czego trzeba sobie zdać sprawę to fakt, że fotografia z użyciem flesza jest kombinacją dwóch ekspozycji; jedna dla światła zastanego (również nazywanego tłem) i druga dla flesza. Fotografowanie z fleszem jest łatwiejsze w ciemnościach, ponieważ wpływ światła zastanego jest zerowy! Jest to kluczowe do zrozumienia.

Gdy zastane światło jest jasne sprawy się komplikują, jako że trzeba połączyć te dwa składniki na zdjęciu.

W aparatach Nikona są dwa systemy pomiaru światła – są to dwa oddzielne systemy, których używa się razem albo osobno, w zależności od potrzeb.

Przyjrzyjmy się prostszej sytuacji; w ciemnym pokoju, gdzie jest mało światła zastanego. Jeżeli zrobisz zdjęcie w takich warunkach bez flesza w jednym z automatycznych ustawień, np. w priorytecie przysłony - A, typowa kombinacja przysłona/czas powinna wynosić około f/4 i 1/4 s. przy ISO 100.

Teraz przełącz aparat na tryb manualny - M, skróć czas do 1/80s zostawiając przysłonę f/4 i zrób zdjęcie. Zdjęcie będzie bardzo ciemne – szczegóły będą ledwo zauważalne.

Załącz flesz, ustaw go w TTL i zrób kolejne zdjęcie, pozostawiając czas 1/80s i przysłonę f/4 (aparat dalej w trybie - M). Przekonasz się, że cokolwiek znajdzie się w centrum kadru zostanie prawidłowo naświetlone przez flesz. Dzieje się tak, dlatego że system pomiarowy flesza dodał odpowiednią porcję światła dla prawidłowej ekspozycji. To może być niewłaściwa ekspozycja z innych powodów, ale o tym później.

Ustaw obiekt (np. osobę) dosyć blisko aparatu (np. 1,5m) z tłem znajdującym się za nim (powiedzmy w odległości 4,5m za nim), typowa sytuacja zdjęciowa w domu. Upewnij się czy obiekt jest w środku kadru i zrób zdjęcie błyskając na wprost lampą w TTL (nie TTL-BL) zostawiając przysłonę f/4 i czas 1/80s. Obiekt zostanie prawidłowo naświetlony, bo system pomiarowy lampy zastosował prawidłową ekspozycję. Interesujące, że tło jest ciemne jak na zdjęciu bez lampy. Dzieje się tak, dlatego że światło lampy szybko słabnie za obiektem i ma mały wpływ na jasność tła.

Wydłuż czas do 1/10s i zrób zdjęcie. Tło zrobi się jaśniejsze, ale obiekt pozostanie tak samo jasny jak poprzednio. Obiekt będzie również ostry, ale tło może być lekko poruszone, ponieważ 1/10 sekundy jest zbyt długim czasem do robienia zdjęć z ręki (chyba, że użyjesz statywu). Światło lampy dominuje na obiekcie, jego czas jest krótszy niż 1/1000s, dlatego obiekt będzie oddany ostro.

Ten przykład pokazuje, że w ciemnym otoczeniu ekspozycja flesza jest kontrolowana przez system pomiarowy flesza natomiast ekspozycja tła kontrolowana jest przez system pomiarowy aparatu. Można regulować je oddzielnie! Jest to kluczowe poza używaniem flesza w trybie TTL oraz ustawieniem aparatu w trybie manualnym – M.

Nawet, gdy zastane światło jest trochę jaśniejsze możesz nadal stosować tą technikę i jeśli tylko zmniejszysz przysłonę tak by flesz był dominującym światłem na obiekcie co spowoduje, że tło zostanie przesunięte poza zakres. Tło stanie się ciemne. Jak spróbujesz go rozjaśnić wydłużając czas wtedy jasne światło zastane wpłynie również na jasność fotografowanego obiektu. Istnieje ryzyko prześwietlenia obiektu. W takim przypadku czas, przysłona, moc błysku flesza mają wpływ na jasność obiektu. Lepiej wtedy pozostać przy ciemnym tle i upewnić się ż flesz daje dominujące światło na obiekt.

Jeżeli światło zastane jest bardzo jasne (zdjęcia plenerowe w Słońcu), po prostu jest zbyt jasno, aby można było przesunąć światło zastane poza zakres zmniejszając przysłonę, trzeba wtedy zbalansować światło flesza ze światłem zastanym. Jeśli wpływ światła flesza będzie mniejszy niż światła zastanego wtedy nazywa się go światłem wypełniającym - Fill Flash. Gdy jest zbyt dużo światła zastanego, tła i obiektu nie da się niezależnie ustawiać, tryb manualny – M staje się zbyt trudny do używania. Wtedy powinno się używać trybu TTL-BL lampy i któregoś z trybów automatycznych aparatu (S, A, lub P). Aparat będzie mierzył światło zastane i automatycznie dobierał czas i przysłonę i przesyłał informację o tym do flesza. System pomiarowy flesza ustawi moc lampy tak, aby fotografowany obiekt miał jasność taką samą jak tło.

Jeżeli zastane światło jest wyjątkowo jasne, jak w bezpośrednim Słońcu, dobrze jest ustawić tryb P lub S (oraz TTL-BL w lampie), dlatego, że aparat zmniejsza wtedy ekspozycję tła dla uniknięcia prześwietlenia. W trybie przysłony - A, skróci czas dla właściwej ekspozycji. Czas ten jest ograniczony do najkrótszego czasu synchronizacji - 1/250s (D200), często niewystarczająco krótkiego dla prawidłowej ekspozycji przy szerokiej przysłonie, gdy taka jest wybrana.

Dla prawidłowego działania trybu TTL-BL ważne jest, aby obiekt był ciemniejszy niż tło. Flesz oświetli obiekt, aby zrównać jego jasność z tłem, natomiast nie potrafi przyciemnić tła. Jak obiekt jest jaśniejszy niż tło wtedy prawdopodobnie nie powinno się używać flesza. Na obiekcie mogą znajdować się, które można rozjaśnić delikatnym światłem flesza w trybie TTL.

Następny post - 02. System pomiaru flesza Nikon TTL